مرگ بر آمریکا یک شعار سیاسی رایج در میان برخی احزاب و گروههای سیاسی-مذهبی در برخی کشورهای دنیا است.

این شعار اولین بار در زمان انقلاب سال 57 ایران و سال‌های پس از آن توسط هواداران روح‌الله خمینی رواج یافت^[1]، تا جایی که برخی مقامات ایران، همانند علی اکبر محتشمی شعار مرگ بر آمریکا را «سیاست خارجه ایران»^[2] اعلام کردند^[3]، و سید علی خامنه‌ای خطاب به مردم ایران و رسانه‌ها اعلام کرد:^[4]

کسی مرگ بر آمریکا را به ملت ایران یاد نداد، مرگ بر آمریکا از اعماق جان یکایک مردم برآمد.

لیکن ایران «امروزه تنها کشوری است که در آن دولت، مردم خود را تحریک به سر دادن شعار مرگ بر آمریکا می‌کند»^[5]، تا جایی که حتی در مدارس ابتدایی ایران نیز شعار دادن مرگ بر آمریکا مرسوم گشت.^[6]

با اینحال این شعار مختص و ویژه ایران نبوده، و در بسیاری نقاط دیگر دنیا دیده شده است.^{[7][8][9][10][11]}

از سوی دیگر، بسیاری دیگر شعار مرگ بر آمریکا را یک پدیده? آمریکاستیزی دانسته^[12] بطوریکه برخی صاحب نظران آمریکایی در پاسخ، این شعار را «شعار جنگی خطرناک ترین دشمن غرب در عصر حاضر، یعنی اسلام جنگ طلب» دانسته اند.^[13]

نقاشی بر روی دیوار سفارت سابق آمریکا در ایران

در جمهوری اسلامی ایران روزی برای گرامیداشت حمله به سفارت آمریکا در تهران، تحت عنوان «تسخیر لانه جاسوسی» در نظر گرفته شده، که به آن «روز مرگ بر آمریکا» گفته شده‌است.^[14][15]

حذف شعار مرگ بر آمریکا

بعد از انتخابات 92 برخی از گروه های سیاسی با توجه به مذاکرات هسته ای خواستار حذف شعار آمریکا شدند، از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در اواخر دوران زندگانی خود قصد حذف این شعار را داشت.^[16][17][18] و در باب برخورد دوگانه? ایرانیان با آمریکاییان (شعار دادن مرگ بر آمریکا از یک سو، و محبوب شمردن مردم و زندگی در آمریکا از سوی دیگر^[19][20]) متون زیادی به رشته تحریر در آمده. با وجود سر داده شدن این شعار در دوران خمینی^[21] و سالهای پس از آن، از جمله در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی^[22] (با وجود مخالفت شخص خاتمی با اینگونه شعار دادن^[23])، در دوران محمود احمدی نژاد نیز این شعار بیش از پیش به وفور دیده می‌شود.^[24][25][26]

از نتایج سعی در ترویج این شعار در میان ملتهای مسلمان دیگر، می‌توان به واقعه برخورد با حجاج ایرانی در مناسک حج سال 1981^[27] و 1987^[28] اشاره نمود که در آن چندین زائر ایرانی در هنگام شعار دادن مرگ بر آمریکا (در مراسم حج، و تحت لوای «برائت از مشرکین») در عربستان سعودی توسط پلیس سعودی کشته و یا دستگیر شدند. اما برخی از گروه های اصول گرایان حذف این شعار را مردود دانسته اند. از جمله این افراد می توان به سید احمد خاتمی اشاره نمود.

میرمیران