شاخه قاسم شاهی که به آقاخانیه معروفند تا روزگار ما، دوام آورده است. [21] چهل و پنجمین امام نزاری به نام شاه خلیل اللّه در سال 1153ق در شهر کرمان متولد شد، او بعد از پدرش در سال 1194ق به امامت رسید. وی پس از به امامت رسیدن به یزد سفر کرد، پس از دو سال توقف در آن شهر در نزاعی که میان پیروان او و شیعیان اثنی عشری در سال 1233ق اتفاق افتاد کشته شد. [22] فتحعلی شاه قاجار برای دلجویی از فرزندش حسنعلی شاه یکی از دختران خود را به ازدواج او درآورد و لقب افتخاری «آقاخان» به او عطا کرد. [23]
او مقر خود را به زادگاهش محلات منتقل کرد و آن شهر، مرکز امامت اسماعیلیان بود که از اطراف و اکناف برایش خمس و زکات می‌فرستادند. [24]
او پس از چندی به دلیل نامساعد بودن شرایط، ایران را به قصد هند ترک کرد و در آن‌جا دولت انگلیس از وی حمایت کرد [25] و از او رسماً درخواست کرد تا برای حل اختلاف بین دولت انگلستان و امرای قبایل سند وساطت کند، او پذیرفت و این درگیری‌ها تمام شد. دولت بریتانیا از او خواست تا در سند بماند اما نپذیرفت. وی بعد از نقل مکان به شهرهای مختلف هند سرانجام بمبئی را مرکز فعالیت و دعوت خود قرار داد. او از طرف آن دولت لقب «سِرْ» دریافت کرد. [26]
← آقاخان اول
آقاخان اول، نخستین امام اسماعیلی نزاری از سلسله قاسم شاهی بود که در هند ساکن شد. وی در سال 1298ق درگذشت و در حسن آباد بمبئی دفن شد. [27]
← آقاخان دوم
پسرش آقاعلی شاه یا آقاخان دوم بعد از پدرش پیشوای اسماعیلیان هند شد. وی در سال 1302ق درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
← آقاخان سوم
پس از او فرزندش سلطان محمدشاه، متولد سال 1294ق در شهر کراچی ملقب به آقاخان سوم در سال 1302ق امام این فرقه شد. [28] [29] وی در سال 1376ق در ویلای خود در ژنو درگذشت و در آسوان مصر دفن شد [30] آقاخان سوم ابتدا پسر ارشدش علی خان را برای ولیعهدی برگزیده بود، اما در آخر عمر خود هر دو پسرش علی خان و صدرالدین را از امامت محروم کرد و طیّ وصیتی، نوه‌اش کریم را به عنوان جانشین خویش معرفی کرد. [31]
← آقاخان چهارم
کریم آقاخان چهل و نهمین امام اسماعیلیان نزاری ملقب به آقاخان چهارم امام این فرقه شد. وی در سال 1936م در شهر ژنو متولد شد. [32] مادرش اهل انگلستان بود، علوم ابتدایی را در سوئیس و تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه‌هاروارد امریکا تمام کرد. در سال 1969م ازدواج کرد و دو پسر به نام‌های رحیم و حسین و دختری به نام زهرا دارد.
اولین جشن انتصاب او در تانزانیا در شهر دارالسلام در سال 1957م بود و در ماه‌ها و سال‌های بعد در نایروبی (پایتخت کنیا)، کامپالا (پایتخت اوگاندا)، کراچی، داکا و زار سوریه برگزار شد.
او در سال 1976م دفتر مرکزی خود را از سوئیس به اگْلُمان در نزدیکی پاریس منتقل کرد. [33] او در سال 1986م یک سند عمومی به نام قانون اساسی مسلمانان شیعه امامی اسماعیلی برای همه پیروان خود در جهان انتشار داد، که پس از تأیید اصول عقاید اسلام بر تعلیم امام به مسائل دینی و دنیوی تأکید دارد. [34]
←← فعالیت‌های آقاخان چهارم
اسماعیلیان نزاری فعالیت‌های اجتماعی و دینی خود را به صورت جماعت خانه‌ها و جماعت‌های محلی حفظ کرده‌اند. امور اجتماعی هر جماعت زیر نظر یک مکی یا کامریا که اکنون کار خزانه دار را می‌کند، اداره می‌شود. این کارگزاران در موارد خاص، چون مراسم ازدواج، تدفین و نیز عبادات روزانه شرکت می‌جویند. آن‌ها همچنین وجوهات مذهبی را جمع آوری می‌کنند.
از زمان آقاخان سوم، موضوعات دینی به ویژه تعلیم و تربیت دینی اسماعیلیان نزاری به هیئت‌های خاصی که انجمن‌های اسماعیلی خوانده می‌شد سپرده شده بود این انجمن‌ها از سال 1987م هیئت‌های تعلیم دینی طریقه اسماعیلی ـ ITREB ـ نام یافته‌اند. آنان مسئول توزیع و پخش ادبیات و نوشته‌های دینی، از جمله برنامه‌های درسی که برای کودکان و دانش آموزان اسماعیلی در سراسر جهان پدید آمده است نیز هستند.
آقاخان چهارم شبکه‌ای به نام شبکه توسعه آقاخان ـ AKDN ـ به وجود آورده است که برنامه‌های مربوط به توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را اجرا می‌کند. او از طریق دفتر خود، تمام فعالیت‌های نهادها و مؤسسات خود را تنظیم می‌کند. [35]
←← عقاید فرقه آقاخانیه
عقاید این فرقه در باره خداشناسی و نبوت، همان اعتقادات اسماعیلیان پیشین است، اما درباره امامت معتقدند که امام باید حاضر و ظاهر باشد، در غیر این صورت در حق پیروان خود ظلم کرده است.
احکام و فرامین هر امامی تا زنده است ارزش دارد و باید مورد امتثال قرار بگیرد، اما همین که از دنیا رفت دستورهای امام وقت، جای گزین فرامین امام گذشته می‌گردد. [36] همچنین معتقدند نور و روح حضرت علی (علیه‌السلام) در تمامی امامان اسماعیلی حلول کرده است و به هر یک پس از دیگری منتقل می‌شود. [37] به جهت این عقیده به امام وقت خود کریم آقاخان نسبت روحانی می‌دهند و او را مانند آبا و اجدادش جلوگاه صفات حضرت علی علیه‌السلام می‌دانند. [38]
←← ارتباط آقاخانیه با مشایخ صوفیه
آقاخانیه با مشایخ صوفیه ارتباط داشته و به طریقه آنان متمایل بودند. آقاخان اول با برخی از مشایخ سلسله نعمت اللهی رابطه دوستی داشت. [39] آقاخان دوم نزد مشایخ صوفی طریقت را آموخته بود. [40] آقاخان سوم هم در سفری که به ایران آمد، در خانقاه صفی علیشاه حضور یافت، در آن‌جا کمربند مخصوص صوفیه بر کمر او بسته شد. [41]
←← پیروان آقاخیه
قریب به یک میلیون نفر بر این فرقه در ایران و آسیای وسطی و آفریقا پراکنده‌اند. [42]
پیروان این فرقه در کشورهای هند، پاکستان، بدخشان افغانستان، ایالت سین کیانگ چین، سوریه، کنیا، تانزانیا، فرانسه، پرتغال، انگلستان، کانادا، امریکا، افریقای شرقی، اوگاندا و زنگبار وجود دارند. [43]
در حال حاضر حدود سی هزار اسماعیلی نزاری در ایران زندگی می‌کنند که تقریباً نیمی از این عده در خراسان هستند و بقیه در تهران، محلات و روستاهای اطراف آن و نیز در شهرهای کرمان، شهربابک، سیرجان، یزد و اطراف آن به سر می‌برند
Mirmiran-Seyyed Mehdi
