فلسفه
ریاضیات
- زاویه
- اقلیدس
- الارتماطیقی
- علم هیئت
- المجسطی
- جامع البدایع
طبیعی
- ابطال احکام النجوم
- الاجرام العلویة واسباب البرق والرعد
- فضا
- النبات والحیوان
پزشکی
- قانون
- الادویة القلبیه
- دفع المضار الکلیه عن الابدان الانسانیه
- قولنج
- سیاسة البدن وفضائل الشراب
- تشریح الاعضا
- الفصد
- الاغذیه والادویه
کتاب قانون یک دائرةالمعارف پزشکی است که در ان تمام مبانی اصلی طب سنتی مورد بحث قرار کرفتهاست مانند: مبانی تشریح/آناتومی/ مبانی علامت شناسی/سمیولوژی/داروشناسی وداروسازی و نسخه نویسی/فارماکولوژی/وغیره. کتاب قانون در سال 1360 توسط مرحوم شرفکندی (ماموستا هژار) از زبان عربی به زبان فارسی امروزی ترجمه شد وتوسط انتشارات سروش منتشرگردید وتاکنون چندین بار تجدید چاپ شدهاست. کتاب قانون در دانشگاههای اروپایی وآمریکایی تا دو قرن پیش مورد استفاده پزشکان بوده وبه اکثر زبانهای دنیا ترجمه شدهاست و بعد از انجیل بیشترین چاپ را داشتهاست. افلاطون مغز و قلب و کبد رااز اعضای حیاتی بدن انسان ذکر کرده بود و لذا این اعضارا مثلث افلاطون (تریگونوم پلاطو) مینامیدند. ابن سینااعلام نمود که دوام وبفائ نسل انسان وابسته به دستگاه تولید مثل است ولذا جمع چهار عضو مذکور را مربع ابن سینا (کوادرانگولا اویسینا) نامیدند. وی همچنین علاقهمند به تاثیرات اندیشه بر جسم بود و آثاری نیز در باب روانشناسی دارد.
موسیقی
پورسینا تئوریدانی دارای دیدگاههای موسیقایی است. او مرد دانش و نه کنش در موسیقی بود ولی آنچنان از همین دانش نظری سخن میراند که گویی در کنش نیز چیره دست است. گمان میشود پورسینا و فارابی بنیادگذاران نخستین پایههای دانش هماهنگی (هارمونی) در موسیقی بودهاند. آثار موسیقایی پور سینا روی هم رفته پنج اثر مهم اوست که در بخشهایی از آنها به موسیقی پرداخته شده[19]:
- شفا
- جوامع علم موسیقی
- المدخل الی صناعة الموسیقی*[20] (در دسترس نیست)
- لواحق (در دسترس نیست)
- دانشنامه علایی
- نجات
- اقسام العلوم
اشعار
این صفحه یا بخش حاوی متن نستعلیق است. بدون قلم (فونت) مناسب، ممکن است به جای خط نستعلیق نوشته را با خط عادی ببینید. قلم نستعلیق را میتوانید از اینجا دانلود کنید. |
ابن سینا در شعر نیز دستی داشته و اشعار زیادی به زبان عربی سرودهاست و حتی منظومههایی مثل قصیده ارجوزه در مسایل علمی ساختهاست. اشعاری نیز به زبان فارسی از او روایت کردهاند که برخی از آنها به نام دیگران نیز آمدهاست و با توجه به اسلوب و معانی آنها باید در انتساب این اشعار به ابن سینا تردید روا داشت[نیازمند منبع]. ما در اینجا، برای آشنایی مختصر با اشعار ابن سینا، گزیدهای از مستندترین آنها را میآوریم:
به گردون ابرش از رحمت برآمد از دل دریا | که دریا شد از آن صحرا که صحرا شد از آن دریا | |
زبان بگشود سوسن چون بشیر از مژده یوسف | زحسرت چشم نرگس همچنان یعقوب شد بینا | |
علی عالی اعلا، ولی والی والا | وصی سید بطحا، به حکمش جمله ما فیها | |
قوام جسم را جوهر، زمانی روح را رهبر | کلام نیک پیغمبر، ولی ایزد دانا | |
حیدیثی خاطرم آمد که میفرمود پیغمبر | به اصحابش شب معراج سر لیله الاسرا | |
به طاق آسمان چهارمین، دیدم من از رحمت | هزاران مسجدی اندر درون مسجد اقصا | |
به هر مسجد هزاران طاق، هر طاق محرابی | به هر محراب صد منبر، به هر منبر علی پیدا | |
به پیغمبر چو بشنیدند اصحاب این سخن گفتند | که دیشب با علی بودیم، جمله جمع در یکجا | |
تبسم کرد سلمان، این سخن گفتا به پیغمبر: | به غیر از خود ندیدم هیچ کس، در نزد آن مولا | |
اباذر گفت با سلمان به روح پاک پیغمبر | نشسته بودم اندر خدمتش در گوشهای تنها | |
که ناگه جبرئیل از، سلام آورد براحمد | کهای مسند نشین بازگاه قرب او ادنا | |
اگرچه بر همه ظاهر شدم بر صورتی، اما | ولیکن از همه بگذشت، با ما بود در بالا |
سید مهدی میرمیران