موضوع بایستی تازگی داشته باشد وازچندباره کاری درآن خودداری شودانجام پژوهشهای تکراری معمولا نشان ازدوامردارد،یابی اطلاعی پژوهشگرازکارهای صورت گرفته که نشان ازضعف پژوهشگر به ویژه درپرداختن به ادییات تحقیق دارد، یا نشان از غرض ورزی که هردو درشان محقق نیست .شایان ذکراست که بازنگری وبازسازی وبازخوانی تحقیق دیگران به قصدتکمیل ازشمول مطلب ذکرشده خارج می باشد،مثال بازخوانی نظری ماهیت دولت پهلوی اول ،فصلنامه علمی-پژوهشی تاریخ ایران ،سال ، 1389.شماره
پیشینه تحقیق
چراباید به پیشینه تحقیق اشاره شود ؟ومنظورازآن چیست ؟
-آشنایی اولیه با موضوع ومتغیرهای اثرگذاربر تحقیق که ممکن است درجهت دهی به خط مشی کلی تحقیق هم کمک برساند.
-تحقیق شما تکراری نشود چه امکان داردشما به همان یافته های برسید که پزوهشگردیگری چندسال پیش ازشما به ان نتایج دست یافته باشد
-شناسایی خلاهای تحقیق وانجام تحقیق با هدف تکمیل نمودن پژوهش ها ی گذشته
چندمنبع که به ابعادی ازموضوع شما پرداخته اندرامعرفی ونقد کرده وبه نتایجی که آنهارسیده اشاره کرده ویادآورمی شوید که شما قصدپرداختن به چه بخشی یا بعدی ازموضوع رادارید که موردغفلت منایع قبلی بوده و توانایی یا تمایل به بررسی آن نداشته اند.وشماباانجام تحقیق ، خلا تحقیقی موجود راتکمیل می نمایید.
پیشنهاد: آخرین یا تعدادی ازمتون (اعم ازکتاب،پایان نامه یا مقاله واز هم مهمتروسریعتر تر چکیده تحقیقات رامطالعه بفرمایید تا دیدی کلی درباره موضوع وارتباط آن تحقیقات باپژوهشی که قصد انجام آن رادارید پیداکنید.مراکز تحقیقاتی وبرخی دانشگاهها ی چکیده طرحهای پزوهشی وپایان نامه های ارشد ودکتری هرسال خودراچاپ می کنند،همچنین ،همایش ها نیز چکیده مقالات خودرا چاپ می نمایند)
پیشنهاد:پیش ازتنظیم متن پیشینه تحقیق خود می توانید به نمونه های انجام شده درپایان نامه های با درجه عالی ویا فصلنامه ها ی تخصصی دراین حوزه مراجعه بفرمایید مثال :واگویه های دوران سکون (نقدوبررسی منابع وماخذ مربوط به سیاست عشایری دردوره پهلوی اول ) ، درکتاب ماه تاریخ وجغرافیا،سال ،شماره ویا ارزیابی روش تاریخنگاری اسکندربیگ درعالم آرای عباسی ، درکتاب ماه تاریخ وجغرافیا ،سال ،شماره .
ارائه جدول زمانی
ابتدا با کسانی که سابقه پژوهشگری دارند برای تنظیم جدول زمانی مشورت بفرمایید -
- یک برآوردزمانی احتمالی برای انجام هرفصل بنمایید معمولادرتحقیق های دانشگاهی یک دوره دوازده الی چهارده ماهه (البته بدون احتساب بروزعوامل پیش بینی نشده ) درنظر گرفته می شود درطرحهای پژوهشی 1 الی دوسال .
مطالعات وسرچ اولیه ودرواقع ادامه مروری برتحقیق های گذشته یک زمان تقریبی دو الی سه ماه زمان نیازدارد .
دوالی سه ماه فیش برداری و مطالعه تکمیلی ونوشتن بخش به بخش فصلی که ازاهمیت بیشتری برخورداربوده یا داده های شما به نتیجه رسیده است
پنج الی شش ماه تحلیل اطلاعات ونوشتن قسمتهای دیگری ازفصول
دوماه فصل نهایی ونتیجه گیری وچکیده (این سه قسمت درحکم جان،عصاره وویترین کارپژوهشگراست که با دقت علمی وبردباری ،مختصروموثرتنظیم شودوممکن است انجام آن اززمان پیش بینی شده هم فراتربرود ) اگر به انجام مصاحبه وتحلیل داده های مصاحبه نیاز باشد بایستی زمانی را درهمان چارچوب زمانی یا زمانی اضافه ترلحاظ بنمایید .
برای ارائه طرحهای پژوهشی ارائه صادقانه ای ازسوابق پژوهشگر یاهمان رزومه که متشکل از فهرست کتب ،مقالات ،سمینارها ،برتری ها وجوایز وتجربه های حرفه ای ای می باشد.
سرانجام
درطرح پیشنهادی خود که درنهایت به صورت سندوهویت علمی شما تلقی خواهدشد، نکات زیر که عمدتا ویرایشی هستندرارعایت نماییدیاازویراستاری بخواهیدمتن شماراویرایش کند ،بی توجهی به این نکته گاه موجب ضایع شدن حق شما خواهدشدواهانتی ناخواسته به فهم مخاطب شما برشمرده می شود:
1.هم دربیان مساله وهم درمتن تحقیق به اصالت واعتبارمنابع موردارجاع دقت بفرمایید.
2.ساده ورساوبدون زیاده گوئی بنویسید .
3.تاجائی که مقدوراست ،عبارات لاتین وعربی رابه کارنبرید ودرصورت الزام ،نزدیکترین معادل آن به فارسی رابیاورید.
4.کپی وپی ست ننمایید.
به نظر می رسد وقتی یک انسان محترم ،حتی نتواندیک بیان مساله باقلم ونثرخودبنویسد بهترآن است که کارتحقیق را رها کندوبه کاری که استعدادانجام آن را دارد بپردازد واین حوزه رابه پژوهشگران واقعی بسپارد،دربیان مساله رفرنس ندهید کل مطلب بایدطرح مسئله ازسوی شما با هدف به انجام رساندن آن دریک دوره زمانی خاص می باشد ولی درمتن تحقیق ،نقل قول وارجاع به یافته های تحقیقی دیگران زیبنده ولازمه کاراست ولی یکسره رونویسی کردن چه معنایی می تواندداشته باشد؟ نقل قولهابیش ازاندازه متعارف طولانی نشود وبه یک نوشته بیش ازاندازه رفرنس داده نشودهمچنین، درنقل قول مستقیم وذکر آماروارقام ،ارائه رفرنس الزامی است زیرامسئولیت اطلاع داده شده وسخن گفته شده ازعهده شما برداشته می شود.
تکرارارجاع به منبع وماخذزیبنده نیست ، برای مثال درکتاب تاریخ فرهنگ وتمدن اسلامی،چاپ سال 1389 به اثری که به 66 سال پیش تعلق داشته ، به نام میراث اسلام ازنویسندگانی به نام ،ارنولدوگیوم،83 مرتبه ارجاع داده شده است .؟!
5.ازکاربرد ضمایرمتکلم وصیغه اول شخص افعال خودداری بفرمایید مانند: به نظر این جانب ، معتقدم ،چنانچه گفتم یاذکرکردم ..مناسب است به جای آنها سوم شخص مفردرابه کارببریم مانند :می توان چنین برداشت نمود ،تصورمی شود که ، این طوربه نظر می آیدو...
تلاش نمایید شکل صحیح کلمات رابه کارببریدمثل گزارش ها به جای گزارشات یا "گاه" به جای غلط بسیارمصطلح گاهاویک شنبه به جای یکشنبه وهمچنین برخی دیگرازکلمات که شکل صحیح ان به قرارزیر است :داوود،سیاووش ،به ناچار،فتواوتقوا رابه جای صورت نادرست ان به کارببرید.
یادآوری:
آنچه زیرعنوان کارگاه تدوین ونگارش طرح پیشنهادی پیش روی شماست ،بنابروظیفه ای بوده که برطبق خواست، ریاست محترم دانشکده علوم انسانی درهفته پژوهش( آذر 1391) برعهده این جانب گذاشته شد.این جانب ادعای اشراف برروش تحقیق راندارم وبه احتمال بسیارزیاد،اساتیدارجمند روش تحقیق براین نوشتارنقد تئوری دارند که اگربرحسب تصادف خواننده این متن بودنددرکمال فروتنی ازآنها خواستاریادآوری خطاهای که ازبعدتئوری برآن وارداست رادارم ،بنابراین ،درمتن حاضرصرفا به ارئه نکاتی که برآمده ازتجربه عملی راهنمایی بیش از دهها پایان نامه ونگارش شماری ازمقاله های علمی –پژوهشی وتخصصی چاپ شده درمجلات معتبر وداوری مقاله ها وطرحهای پژوهشی بوده،پرداخته شده است ودرست به همین ، ملاحظه همه مثالها راازمقاله های خوددرمتن آوردم .
دست حق به همراهتان .نفیسه واعظ 29 اذر ماه 1391
سید مهدی میرمیران
